dziecko 36 tydzień ciąży
W 27. tygodniu ciąży smyk słyszy bicie Twojego serca, przelewający się płyn owodniowy i stłumione odgłosy z zewnątrz. W 27. tygodni u ciąży dziecko ma około 33cm i waży mniej więcej 900g. Robiąc zakupy lepiej nie nosić niczego ciężkiego. Upewnij się, że nawet mały ciężar jest równomiernie rozłożony.
Obraz #KALENDARZ CIĄŻY 35. tydzień ciąży — kalendarz ciąży. Jakie zmiany w organizmie, objawy... Przyszłą mamę dzieli jeszcze tylko nieco ponad miesiąc od powitania na świecie swojego dziecka. Jest to szczególny czas przygotowań, podczas których powinna się...36. tydzień ciąży: jak rozwija się dziecko? Płód w 36 tygodniu ciąży waży już 2700-3000 g, mierzy około 50 cm (odległość ciemieniowo-siedzeniowa wynosi 34 cm). Dziecko jest już w pełni ukształtowane, dlatego w jego organizmie nie zachodzą już właściwie żadne zmiany.
36 tydzień ciąży to 34 tydzień życia płodowego. Trwa III trymestr i rozpoczyna się 9 miesiąc ciąży. Do planowanego porodu pozostał już zaledwie miesiąc — chociaż trzeba pamiętać, że niewiele dzieci rodzi się dokładnie w terminie. Po zakończeniu tego tygodnia płód będzie można uznać za donoszony — do jego końca zalicza się nadal to grupy tzw. „późnych wcześniaków”. Chociaż pod wieloma względami przypomina noworodka, to poszczególne narządy i układy nadal dojrzewają, dlatego najlepiej będzie, jeśli pozostanie jeszcze w macicy. W 36 tygodniu ciąży u kobiet rodzących po raz pierwszy często dochodzi do wstawienia się główki dziecka. Mogą też pojawiać się pierwsze symptomy zwiastujące zbliżający się poród — odejście czopa śluzowego bądź silniejsze skurcze Braxtona-Hicksa. Zobacz, jak odróżnić wczesne symptomy przedporodowe od rozpoczynającego się porodu. Sprawdź też, czym jest poród wspomagany — kiedy się go przeprowadza, jakie narzędzia mogą być podczas niego wykorzystane, a także w jaki sposób taki zabieg wpływa na matkę oraz dziecko. Jak rozwija się płód w 36 tygodniu ciąży? Jak wygląda płód w 36 tygodniu ciąży? Objawy w 36 tygodniu ciąży Pierwsze objawy porodu: jak je rozpoznać? Zabiegi wspomagające poród: poród z użyciem próżniociągu Zabiegi wspomagające poród: poród z użyciem kleszczy Jak rozwija się płód w 36 tygodniu ciąży? 36 tydzień ciąży to 34 tydzień życia płodowego. Rozpoczyna się ostatni, 9 miesiąc ciąży, a tym samym powoli dobiega końca III trymestr. Do porodu pozostało około miesiąca. Po zakończeniu tego tygodnia ciąży płód będzie już można nazwać donoszonym. W tym momencie znajduje się w specyficznej grupie, którą określa się czasem jako „późne wcześniaki” czy „noworodki blisko terminu porodu”. Określenie to dotyczy dzieci urodzonych między 34 a 37 tygodniem ciąży. Ta grupa stanowi zdecydowaną większość, bo aż około 70% wszystkich wcześniaków1. Chociaż na tym etapie ciąży płód jest już w pełni ukształtowany, nadal dojrzewają jego narządy i układy. Dlatego — choć poród w tym momencie nie stanowi zwykle poważnego zagrożenia — warto pamiętać, że lepiej jest, by jeszcze przez co najmniej tydzień dziecko pozostało w macicy. Badania wskazują, że dzieci znajdujące się w grupie „późnych wcześniaków” częściej rodzą się przez cesarskie cięcie. Jednym z najczęstszych problemów jest też niewystarczająca dojrzałość płuc u niektórych płodów — pamiętajmy, że tempo rozwoju płuc jest kwestią indywidualną. Zaburzenia oddychania w tej grupie wiąże się – z ogólną niedojrzałością układu oddechowego, – z niezainicjowanym procesem wchłaniania płynu płucnego; proces ten rozpoczyna się zwykle po 37 tygodniu ciąży, – z niewystarczającą ilością surfaktantu; jego dostateczną ilość najczęściej można stwierdzić po 36 tygodniu ciąży2. Kolejne problemy, z jakimi może borykać się „późny wcześniak”, to np.: – zbyt wysoki poziom bilirubiny, – niedojrzałość układu pokarmowego, powodująca rzadsze oddawanie stolca czy wzrost krążenia wątrobowo-jelitowego, – problemy z utrzymaniem stabilnej temperatury ciała, ze względu na niedojrzałość tkanki tłuszczowej brunatnej oraz tkanki tłuszczowej białej, – występowanie wylewów dokomorowych i okołokomorowych, związanych niedojrzałością oraz zaburzeniami krążenia mózgowego3. Jak widać, chociaż dziecko wydaje się już być całkowicie dojrzałe i bardzo przypomina donoszonego noworodka, to jednak każdy kolejny tydzień pozostawania w macicy (do terminu porodu) jest dla niego korzystny i zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań. Dotyczy to oczywiście ciąży niepowikłanej, niestwarzającej ryzyka dla matki czy płodu. W ostatnich tygodniach życia prenatalnego płód nadal gromadzi zapas tkanki tłuszczowej: białej oraz brunatnej. Za dojrzewanie i gromadzenie tej drugiej odpowiadają takie hormony jak prolaktyna, leptyna czy kortyzol — ich stężenie jest najwyższe w terminie porodu4. Dzięki warstwie tłuszczu twarz płodu staje się gładka i pełna, może też mieć już pucołowate policzki, które często kojarzą nam się z typowym niemowlakiem. Co ciekawe, na wielkość policzków wpływa nie tylko odkładanie się tkanki tłuszczowej, ale też intensywność treningu mięśniowego czyli np. ssania kciuka. Czaszka dziecka wciąż pozostaje elastyczna i niezasklepiona, dzięki czemu łatwiej mu będzie przecisnąć się przez kanał rodny5. Mniej więcej od 33 tygodnia ciąży, kiedy ilość płynu owodniowego była największa, stopniowo dochodzi to jej istotnego spadku. Mniejsza ilość płynu owodniowego oraz większe rozmiary płodu powodują, że jego aktywność nieco spada. Ruchy mogą być za to często wyczuwane, a nawet widoczne przez powłoki brzuszne matki. 1, 2, 3, 4. Baumert Małgorzata, Łukomska Agnieszka, Krzych Łukasz J., Magnucki Jacek, Pacula Małgorzata, Zaburzenia w okresie adaptacyjnym noworodków urodzonych „blisko terminu porodu”, 5. Dr MacDougall Jane, Ciąża tydzień po tygodniu, MUZA SA, Warszawa 2009 Jak wygląda płód w 36 tygodniu ciąży? W 36 tygodniu ciąży płód ma ok. 33 cm długości (CRL) i waży mniej więcej 2750 gramów6. Płód nadal się zaokrągla, co szczególnie wyraźnie zaobserwować można na jego twarzy, która staje się bardziej pulchna. Skóra na niej jest gładka i zaróżowiona, a podczas czuwania oczy pozostają otwarte. Na głowie, która jest już proporcjonalna w stosunku do reszty ciała, zaobserwować można często dość długie włosy. Oczy płodu są prawie zawsze niebieskie, ich kolor może jednak ulec zmianie w ciągu pierwszych miesięcy życia. Na tym etapie meszek płodowy, czyli lanugo, obecny jest tylko w śladowych ilościach. Stopniowo maleje też ilość mazi płodowej, chociaż nadal pokrywa ona ciało płodu. Kończyny dziecka również stają się pulchniejsze, widoczne są długie paznokcie. Dziecko jest mocno skulone, ponieważ staje się coraz większe i ma w macicy znacznie mniej miejsca, niż jeszcze kilka tygodni temu. 6. Objawy w 36 tygodniu ciąży W 36 tygodniu ciąży dno macicy znajduje się ok. 36 cm od spojenia łonowego7. W tym momencie macica wypełnia już niemal całą jamę brzuszną i kończy się prawie pod samymi żebrami. Wywołuje to oczywiście sporo dolegliwości, ponieważ inne narządy znajdujące się w jamie brzusznej pozostają mocno ściśnięte. Możemy więc cierpieć z powodu bólu żeber, problemów ze złapaniem oddechu oraz kłopotów trawiennych, takich jak zgaga czy niestrawność. Około 36 tygodnia ciąży może już dojść do wstawienia się główki dziecka. Oznacza to, że większa część główki płodu weszła do obręczy miednicznej. Bardzo możliwe, że rozpoznamy ten moment, ponieważ wiąże się on ze zmianą kształtu brzucha — dno macicy obniża się, przez co mamy wrażenie, że brzuch nieco opadł. Dla wielu przyszłych mam jest to chwila, w której ustępuje ucisk na żebra czy układ pokarmowy — często po obniżeniu się dna macicy o wiele łatwiej jest złapać oddech lub zjeść większą porcję jedzenia, nie martwiąc się zgagą. Wstawienie się główki powoduje jednak jednocześnie silniejszy ucisk na pęcherz moczowy, nasilając występujące już wcześniej dolegliwości. Wiele kobiet odczuwa też dziwne uczucie parcia na pochwę od wewnątrz, czasami związane z dyskomfortem czy dolegliwościami bólowymi. Warto pamiętać, że wstawienie się główki następuje zwykle wcześniej u pierworódek. Kobiety, które już rodziły, doświadczają tego czasem dopiero tuż przed porodem — ich mięśnie macicy mogą być rozciągnięte po poprzednich porodach, przez co nie wywierają tak dużego nacisku na główkę, jak w przypadku pierworódek8. Pod wpływem hormonów ciążowych, których stężenie pod koniec ciąży jest najwyższe, możemy zauważyć większe niż do tej pory obrzmienie piersi, a nawet ich wypełnianie się mlekiem. Czasami dojść może nawet do jego wyciekania. Pamiętajmy jednak, że nie dotyczy to wszystkich kobiet; jeśli nie zauważamy u siebie tych symptomów, nie panikujmy — tempo zachodzenia zmian związanych z laktacją jest w dużej mierze kwestią indywidualną. Innym objawem, wynikającym pośrednio ze zmian hormonalnych, jest obecność dużej ilości śluzu pochwowego, który może mieć różowawy lub brązowawy odcień. Kolor ten spowodowany jest rozmiękczeniem szyjki macicy oraz zwiększonym przepływem krwi. Nie zapominajmy, że silne plamienie lub krwawienie należy zawsze skonsultować z lekarzem9. Ostatni etap ciąży to dla wielu kobiet prawdziwa huśtawka emocjonalna. Możemy spodziewać się wielu sprzecznych emocji. Z jednej strony podekscytowania tym, że już niedługo poznamy swoje dziecko, z drugiej — lęku związanego z porodem, bólem i nowymi obowiązkami. Poważnym problemem jest też zniecierpliwienie czy nawet frustracja, spowodowane niepewnością co do terminu porodu. Objawy te pogłębiają się, jeśli już kilka razy pojawiło się przekonanie, że poród się rozpoczął, jednak okazało się to fałszywym alarmem. W tym czasie nieoceniona jest rola wsparcia ze strony bliskich osób. Musimy też zadbać w miarę możliwości o relaks oraz podejście pełne spokoju i cierpliwości — do końca ciąży na pewno nie pozostało już wiele czasu. Wśród innych objawów charakterystycznych dla 36 tygodnia ciąży wymienić można – duży brzuch, który utrudnia poruszanie się, ogranicza widoczność i powoduje poczucie niezgrabności, – bóle pleców i okolic miednicy, – rozstępy, przebarwienia i świąd skóry, – wysiłkowe nietrzymanie moczu, – bezsenność, – silniejsze i bardziej regularne skurcze Braxtona-Hicksa, – puchnięcie stóp i dłoni, – zespół cieśni nadgarstka, – możliwość pojawienia się „syndromu wicia gniazda”, – kołatanie serca i zawroty głowy10. 7. Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r. 8, 9. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 10. Objawy zebrane na podstawie wszystkich źródeł Pierwsze obawy porodu: jak je rozpoznać? Chociaż do przewidywanego terminu porodu pozostało jeszcze około miesiąca, trzeba zdawać sobie sprawę, że tak naprawdę może się on zacząć niemal w każdej chwili. Dlatego warto znać dokładnie pierwsze oznaki świadczące o tym, że wkrótce może rozpocząć się akcja porodowa. Pamiętajmy też, że jeśli nie mamy pewności co do tego, czy nie zaczyna się poród, zawsze lepiej jest skontaktować się na wszelki wypadek z lekarzem bądź położną. Nawet jeżeli się pomyślimy, nie powinien być to powód do wstydu — w ten sposób dbamy o bezpieczeństwo swoje i dziecka. Warto dodać, że czas mijający od wystąpienia pierwszych objawów przedporodowych do rozpoczęcia porodu może wynosić zarówno kilka tygodni czy kilka dni, jak i kilka godzin. Jednym z pierwszym objawów zwiastujących niedługie nadejście porodu jest wstawienie się główki dziecka. Trzeba jednak pamiętać, że u kobiet rodzących po raz pierwszy może do tego dojść nawet miesiąc przed porodem. U wieloródek zwykle niedługo przed rozpoczęciem akcji porodowej. Główka płodu obniża się w obręczy miednicznej i jest gotowa do porodu. Kobieta zauważyć może obniżenie się brzucha, ustąpienie takich objawów jak zgaga czy trudności ze złapaniem oddechu, a także zwiększone parcie na mocz11. Skurcze Braxtona-Hicksa a skurcze porodowe: najważniejsze różnice Skurcze Braxtona-Hicksa występujące na kilka tygodni przed porodem nazywane są także skurczami przepowiadającymi. Odróżnienie skurczów przepowiadających od skurczów porodowych nie jest proste, zwłaszcza w przypadku kobiety, która rodzi po raz pierwszy. Dlatego w razie potrzeby nie bójmy się zasięgnąć opinii specjalisty. Skurcze przepowiadające Skurcze porodowe – nie powodują skracania i rozwierania szyjki macicy – zazwyczaj nie są zbyt regularne – ich nasilenie nie zwiększa się w ciągu 1-2 h – ich częstotliwość nie zwiększa się w ciągu 1-2 h – powodują dyskomfort lub okresowe bóle podbrzusza – mogą ustąpić lub zmniejszyć intensywność po przyjęciu leków rozkurczowych czy uspokajających – mogą zanikać po zmianie pozycji czy wypoczynku – powodują skracanie i rozwieranie szyjki macicy, co nazywamy postępem porodu – są regularne – ich intensywność oraz częstotliwość stopniowo się zwiększają – powodują ból podbrzusza, a także ból zlokalizowany w okolicy krzyżowej – nie ustępują po przyjęciu leków rozkurczowych czy uspokajających – nie zanikają po zmianie pozycji czy wypoczynku – sprawiają czasem, że trudno jest mówić Źródła: Rekomendacje zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące opieki okołoporodowej i prowadzenia porodu, dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007 Kolejnym symptomem są silniejsze i częstsze skurcze macicy. W fazie przedporodowej są to skurcze Braxtona-Hicksa, które towarzyszą kobiecie od wczesnego etapu ciąży — teraz są jednak o wiele mocniejsze, choć nadal powodują raczej dyskomfort niż ból. Sporą trudność sprawia nieraz kobietom odróżnienie skurczów Braxtona-Hicksa, które mogą być silne w ostatnich tygodniach ciąży (tzw. skurcze przepowiadające), od skurczów porodowych, świadczących o rozpoczęciu akcji porodowej (patrz tabela). Innym sygnałem zwiastującym zbliżający się poród jest odejście czopa śluzowego. Warto podkreślić, że może to nastąpić nawet kilkadziesiąt dni przed porodem. Jest jednak sygnałem, że szyjka macicy stała się rozmiękczona, zaczyna się skracać i rozwierać. Powoduje to wydalenie czopa, który podczas ciąży znajdował się w kanale szyjki macicy, stanowiąc ważną barierę ochronną przed różnego rodzaju infekcjami. Ponieważ czop śluzowy jest zamocowany w szyjce macicy za pomocą naczynia krwionośnego, jego wydalenie powoduje wypłynięcie z pochwy gęstego śluzu z odrobiną krwi. Nazywamy tę sytuację plamieniem porodowym12. Symptomem nadchodzącego porodu jest odejście wód płodowych, do którego dochodzi po przerwaniu błon płodowych. Zazwyczaj ma to miejsce, kiedy już pojawiły się skurcze. Jeżeli wody odejdą przed ich pojawieniem się (co nie jest częstą sytuacją), możemy przewidywać, że akcja porodowa rozpocznie się niemal natychmiast. Dosyć rzadko zdarza się, że w ciągu 24 godzin od przerwania błon płodowych nie pojawiają się skurcze — często zalecana jest wtedy indukcja porodu, ponieważ bez ochronnej bariery w postaci błon płodowych rośnie ryzyko infekcji i zakażenia płodu. Wiele kobiet obawia się, że wody płodowe wyleją się z nich nagle szerokim strumieniem. Jest to niezbyt często spotykana sytuacja. O wiele częściej ciekną one powoli, wąskim strumieniem, czasami przybierają postać wodnistych upławów. – Uwaga! Koniecznie skontaktujmy się z lekarzem, jeśli z odejściem wód płodowych połączone jest silne krwawienie. Powodem do niepokoju jest też niewłaściwy kolor wód płodowych, które powinny być jasne, zbliżone do barwy słomy. Zielonkawy lub czarny odcień świadczyć może o tym, że płód wydalił do nich smółkę, co bywa spowodowane niebezpiecznym niedotlenieniem. – Pamiętajmy, że po odejściu wód płodowych płód pozbawiony jest ochronnych błon płodowych. Zrezygnujmy z kąpieli w wannie i zadbajmy szczególnie o czystość okolic intymnych np. podmywając się po oddaniu kału13. – Kobiety czasem biorą wyciekający mocz za odchodzące powoli wody płodowe. Dlatego po zauważeniu na bieliźnie mokrej plamy, nie należy od razu wpadać w panikę. Zastanówmy się najpierw, czy nie jest to związane z częstym w zaawansowanej ciąży wysiłkowym nietrzymaniem moczu. Mocz ma specyficzny kolor i zapach, więc zwykle rozpoznajemy go bez problemu. Jednak w przypadku wątpliwości możemy skonsultować się z położną lub lekarzem. U części kobiet w ciągu kilku ostatnich dni przed porodem pojawia się biegunka. Prawdopodobnie jest to reakcja na wydzielanie przez organizm kobiety prostaglandyny — ta substancja wspomaga skurcze macicy, ale też powodować może rozwolnienie14. Nieczęsto zdarza się, że poród rozpoczyna się niespodziewanie i bez wcześniejszych „sygnałów ostrzegawczych”. Jeśli jednak w ostatnich tygodniach ciąży pojawia się nagła i silna potrzeba parcia, może to świadczyć o rozpoczęciu się akcji porodowej — należy skontaktować się z lekarzem czy położną bądź od razu udać do szpitala15. Początek porodu: kiedy możemy o nim mówić? Objawy zwiastujące poród mogą pojawić się po raz pierwszy około miesiąca przed terminem porodu — mowa tu np. o wstawieniu się główki płodu czy wydaleniu czopa śluzowego. Pamiętajmy jednak, że do stwierdzenia rozpoczęcia akcji porodowej konieczne jest spełnienie dwóch konkretnych warunków: – musi istnieć regularna czynność skurczowa macicy, pojawiająca się przynajmniej co 10 minut, – musi dojść do rozpoczęcia procesu skracania się oraz rozwierania szyjki macicy. Źródło: Poród prawidłowy, 11, 12, 13. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 14. dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007 15. Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005 Zabiegi wspomagające poród: poród z użyciem próżnociągu Zabiegi wspomagające poród to określenie używane na poród przebiegający z użyciem takiego sprzętu jak próżniociąg czy kleszcze. Korzysta się z niego, kiedy poród trwa zbyt długo bądź w jego drugim okresie nie widać wyraźnych postępów. Zadaniem próżniociągu czy kleszczy nie jest wyciągnięcie dziecka, a jedynie ułatwienie jego wyciągnięcia — kluczową rolę odgrywają nadal skurcze macicy, których zadaniem jest wywieranie nacisku na dziecko. Większość przyszłych mam zapewne wolałaby uniknąć tego typu zabiegów, trzeba jednak pamiętać, że zawsze najważniejsze powinny być względy bezpieczeństwa — jeżeli poród nie przebiega prawidłowo, zabiegi wspomagające mogą okazać się nieocenione16. Jak zbudowany jest próżniociąg? Próżniociąg to dość proste w budowie urządzenie, które składa się z uchwytu oraz głowicy w formie ssawki. To właśnie ssawka jest kluczowym elementem — ta metalowa lub plastikowa głowica zostanie przytwierdzona do główki dziecka, pomagając w jej wydobyciu z dróg rodnych kobiety. Jak działa próżniociąg? Próżniociąg, jak sama nazwa wskazuje, wykorzystuje zjawisko próżni. Podczas gdy głowicę umieszcza się na potylicy płodu, za pomocą elektrycznej pompki w urządzeniu wytwarzana jest próżnia, pozwalająca na przyssanie główki do głowicy — powstałe w ten sposób zaczepienie jest naprawdę silne. Osoba prowadząca zabieg sprawdza, czy nie doszło do zassania tkanek matki, a następnie — kiedy pojawia się skurcz i kobieta zaczyna przeć — ciągnie za uchwyt urządzenia. Dzięki ciągnięciu główki po linii kości miednicznych możliwe jest osiągnięcie optymalnego, minimalnego oporu. Głowicę odczepia się poprzez zniesienie próżni, kiedy główka dziecka będzie już widoczna17. Kiedy stosuje się poród wspomagany? Istnieje kilka wskazań do tego, by skorzystać z pomocy próżniociągu lub kleszczy. Lekarz podejmuje taką decyzję, obserwując przebieg drugiej fazy porodu. Pomoc potrzebna jest np. gdy: – kobieta jest już wyczerpana długim parciem i nie jest w stanie przeć na tyle mocno, by urodzić dziecko, – lekarz uważa, że kobieta nie będzie w stanie przeć dostatecznie mocno i nie obejdzie się bez wsparcia, – istnieją ważne przesłanki, że szybki poród jest niezbędny dla bezpieczeństwa dziecka (lekarz może to stwierdzić np. na monitorując pracę jego serca), – płód ułożony jest w niestandardowy sposób, który uniemożliwia skuteczne parcie, – istnieją przeciwwskazania do wysiłku u matki np. cierpi ona na choroby układu oddechowego, – dojdzie do wypadnięcia pępowiny w drugim okresie porodu. Źródło: dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007, Abrahams Peter, Ciąża. Wszystko, co trzeba wiedzieć od poczęcia do porodu, Świat Książki, Warszawa 2009 Zalety próżniociągu Obecnie próżniociąg jest wykorzystywany coraz częściej, spada za to natomiast częstość używania kleszczy. Posiada on wiele zalet: – pozwala na obrócenie się główki płodu w trakcie obniżania się w miednicy, dzięki czemu może ona wpasować się lepiej w kanał rodny, – ponieważ nie zajmuje tyle miejsca w pochwie co kleszcze, niweluje ryzyko powstania urazów, a także zmniejsza ryzyko, że niezbędne będzie nacięcie krocza, – wymaga mniejszej dawki znieczulenia niż poród zabiegowy z użyciem kleszczy. Wady próżniociągu – Poród przebiega w nieco wolniejszym tempie, ze względu na konieczność przygotowania i obsługiwania dodatkowego sprzętu, – istnieje ryzyko pojawienia się powierzchownych ran główki u noworodka, a w rzadkich przypadkach krwiaka podokostnowego, który jednak znika w ciągu ok. 2 tygodni, – w bardzo rzadkich przypadkach (raz na 300-400 porodów) dochodzi do niebezpiecznego krwotoku wewnątrzczaszkowego; trzeba jednak pamiętać, że liczba ta jest podobna jak w przypadku użycia kleszczy czy cesarskiego cięcia, prawdopodobnie nie jest więc związana z wykorzystaniem próżniociągu, – pewną wadą jest także stożkowaty wygląd główki dziecka po porodzie; trzeba jednak wyraźnie zaznaczyć, że nie jest on w żaden sposób niebezpieczny i mija po kilku dniach18. Przygotowanie do zabiegów wspomagających poród Przeprowadzenie zabiegów wspomagających poród jest możliwe tylko w ściśle określonych warunkach i po odpowiednim przygotowaniu do nich kobiety. Jakie warunki powinny być spełnione? – Nie istnieje niewspółmierność matczyno-płodowa, czyli główka ma szansę przedostać się bez przeszkód przez kanał rodny kobiety. – Główka płodu wstawiła się, znajduje się mniej więcej na wysokości kolców kulszowych. – Doszło już do pełnego rozwarcia szyjki macicy (chociaż próżniociągu używa się czasem również bez pełnego rozwarcia). – Skurcze macicy muszą być skuteczne, bo nie jest możliwe wydobycie płodu za pomocą samych kleszczy czy próżniociągu — są one jedynie wsparciem. – Pęcherz moczowy kobiety powinien być opróżniony (często zakłada się cewnik). – Zastosowano odpowiednio dopasowany do potrzeb rodzaj znieczulenia. Źródło: Abrahams Peter, Ciąża. Wszystko, co trzeba wiedzieć od poczęcia do porodu, Świat Książki, Warszawa 2009 16, 17, 18. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 Zabiegi wspomagające poród: poród z użyciem kleszczy Kleszcze są metodą wspomagania porodu wykorzystywaną od setek lat — w czasach, gdy cesarskie cięcie było bardzo poważnym zabiegiem, okazywały się nieocenione. Dziś wspomaganie porodu coraz częściej odbywa się za pomocą próżniociągu, jednak w niektórych sytuacjach kleszcze również okazują się bardzo przydatne. Jak wyglądają kleszcze? Kleszcze mogą mieć różne kształty oraz wymiary. Wyglądem przypominają dwie złączone ze sobą metalowe łyżki. Każdą z tych łyżek zakłada się oddzielnie wokół główki, a następnie się je zamyka. Obejmując głowę, chronią ją podczas delikatnego przeciągania przez kanał rodny19. Rodzaje porodów kleszczowych Wyróżnia się cztery rodzaje porodów kleszczowych. Kryterium stanowi tu wysokość umiejscowienia główki dziecka w kanale rodnym i tym samym wysokość użycia kleszczy. – Poród wysoki: obecnie raczej się go nie przeprowadza, ponieważ użycie kleszczy wysoko w kanale rodnym wiąże się z ryzykiem urazów zarówno matki, jak i dziecka. – Poród średni: mówimy o nim, kiedy główka znajduje się mniej więcej w połowie kanału rodnego; do tego porodu często używa się kleszczy prostych, które są dłuższe od kleszczy wyjściowych. – Poród niski: w tym przypadku także używane są kleszcze proste; ma on miejsce w sytuacji, gdy główka jest wstawiona i znajduje się więcej niż 2 cm poniżej kolca kulszowego. – Poród wyjściowy: używa się do niego kleszczy wyjściowych; mamy z nim do czynienia, kiedy główka dziecka jest już widoczna w pochwie. Źródło: Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 Jak działają kleszcze? Podobnie jak w przypadku próżniociągu, kleszcze jedynie wspomagają wydostanie dziecka na świat. Ich ramiona zaciska się na główce dziecka, by w rytm skurczów macicy przeciągnąć je w dół kanału rodnego matki. Rodzaje kleszczy Istnieje kilka rodzajów kleszczy: – wyjściowe, – proste, – zgięte. Każdy z nich spełnia nieco odmienne funkcje. Po kleszcze wyjściowe sięga się, kiedy widoczna jest już główka dziecka. W tej sytuacji kluczowe jest pokonanie oporu mięśni krocza, przytrzymujących główkę w pochwie. Kleszcze proste są dłuższe od wyjściowych i używane są w celu obniżenia główki w kanale rodnym. Stosuje się je, gdy jest ona wstawiona i obniżona na ponad 2 cm poniżej kolca kulszowego, bądź też znajduje się w połowie kanału rodnego. Najrzadziej wykorzystywane są obecnie kleszcze zgięte, które służą do obrócenia znajdującej się w kanale główki na położenie potyliczno-przednie. Jest to zabieg wymagający od osoby przeprowadzającej go sporych umiejętności i powinien odbywać się w pobliżu sali operacyjnej. Pozwala to w razie komplikacji na szybkie wykonanie cesarskiego cięcia20. Zalety kleszczy Chociaż obecnie coraz chętniej sięga się po próżniociąg, czasem z różnych powodów nie może być on zastosowany. Wtedy nieocenione okazują się kleszcze. Ich użycie jest też szybsze niż w przypadku próżniociągu. Ocenia się także, że taki zabieg może być mniej traumatyczny dla dziecka, ponieważ próżniociąg powoduje powstanie opuchlizny na główce. Wady kleszczy – Użycie kleszczy często wymaga nacięcia krocza. – Przy wykorzystaniu kleszczy bardziej prawdopodobne jest ryzyko powstania urazów pochwy. – Podczas porodu kleszczowego konieczne jest silniejsze znieczulenie niż przy wykorzystaniu próżniociągu. Przy kleszczach wyjściowych wystarczające jest zwykle znieczulenie miejscowe w tkankę krocza czy nerw sromowy. Przy innych kleszczach konieczne może być znieczulenie zewnątrzoponowe lub blokada kręgosłupa21. 19. Abrahams Peter, Ciąża. Wszystko, co trzeba wiedzieć od poczęcia do porodu, Świat Książki, Warszawa 2009 20, 21. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 Źródła: – Abrahams Peter, Ciąża. Wszystko, co trzeba wiedzieć od poczęcia do porodu, Świat Książki, Warszawa 2009 – Baumert Małgorzata, Łukomska Agnieszka, Krzych Łukasz J., Magnucki Jacek, Pacula Małgorzata, Zaburzenia w okresie adaptacyjnym noworodków urodzonych „blisko terminu porodu”, – Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r. – Gabbe Steven G., Niebyl N. Jennifer, Simpson Joe Leigh i inni, Położnictwo. Ciąża prawidłowa i powikłana, tom I, Edra Urban & Partner 2014 – Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005 – Dr MacDougall Jane, Ciąża tydzień po tygodniu, MUZA SA, Warszawa 2009 – Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner – Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 – dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007 – Poród prawidłowy, – Rekomendacje zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące opieki okołoporodowej i prowadzenia porodu, Autor: Sara „Chociaż do przewidywanego terminu porodu pozostało jeszcze około miesiąca, trzeba zdawać sobie sprawę, że tak naprawdę może się on zacząć niemal w każdej chwili.”
Rozwój dziecka – 12. tydzień ciąży. W 12. tygodniu życia płodowego twarz Twojego dziecka nabiera proporcji, a główne struktury jego mózgu są już ukształtowane. Rozwinął się także układ pokarmowy. Jelita ćwiczą ruchy perystaltyczne, a dziecko cały czas połyka płyn owodniowy. Rozwinięta jest też pępowina, która Co dzieje się z dzieckiem i mamą w 36. tygodniu ciąży? Jaka jest wówczas waga dziecka? Jakie zmiany zachodzą w organizmie mamy? Które badania prenatalne warto wykonać na końcu ciąży? Poznaj przydatne wskazówki dotyczące 36. tygodnia ciąży. 36. tydzień ciąży – czym się charakteryzuje? Trzydziesty szósty tydzień – który to miesiąc ciąży? To początek 9 miesiąca, a zarazem III trymestru, czyli końcówka ciąży. To czas, w którym dziecko głównie przybiera na wadze, a kluczowe narządy i układy są już odpowiednio rozwinięte. Wiele maluchów przyjmuje wówczas pozycję główkową, która jest najlepszym ułożeniem do porodu. Dziecko w 36. tygodniu ciąży ma dość ograniczoną aktywność ze względu na swoje wymiary i coraz mniej miejsca w brzuchu mamy. Jego organizm osiąga pełnię dojrzałości, by maleństwo mogło przyjść na świat zdrowe. Ten etap ciąży to czas, w którym dziecko trwa głównie w pozycji embrionalnej, przygotowując się do opuszczenia brzucha mamy. 36. tydzień ciąży – zmiany w organizmie mamy Co dzieje się z ciałem mamy w 36. tygodniu ciąży? Z jakimi symptomami może się spotkać kobieta w tym czasie? Obniżenie brzucha Trzydziesty szósty tydzień to czas, w którym brzuch mamy znacznie się obniża, dzięki czemu macica nie napiera już na przeponę. Niestety obniżenie macicy wiąże się też z dolegliwościami takimi jak napieranie dziecka na szyjkę macicy (co wywołuje dyskomfort). Wówczas kobieta może odczuwać kłucie w okolicy krocza. Waga Z perspektywy mamy 36. tydzień ciąży to czas, w którym przybrała na wadze już 10–16 kg w zależności od wagi sprzed ciąży i indywidualnych uwarunkowań. W ostatnim trymestrze może przybrać kilka kilogramów, ale warto utrzymywać dietę powyżej 2000 kcal, dostosowaną do wagi i aktywności sprzed ciąży, a także spożywać regularne, niewielkie posiłki, by ciążowa waga była w normie. Zbilansowana dieta jest kluczowa, ale w czasie ciąży i karmienia piersią warto też pamiętać o odpowiedniej suplementacji. Kwas foliowy, DHA, witamina D3 i jod są zdecydowanie najistotniejsze w tym okresie, ponieważ istnieje wysokie ryzyko niedoboru tych składników. Znajdziesz je w naszym kompleksowym suplemencie Mama DHA Premium+, który wyróżnia się największą ilością kwasu dokozaheksaenowego, czyli DHA. Spożywanie DHA przez matkę wspomaga prawidłowy rozwój oczu u płodu i niemowląt karmionych piersią. Korzystne działanie występuje w przypadku dawki 200 mg DHA dziennie ponad zalecane dzienne spożycie kwasów tłuszczowych omega-3 dla dorosłych, tj.: 250 mg DHA i kwasu eikozapentaenowego (EPA). Kwas foliowy, witamina D3 i jod, które również znajdziesz w Mama DHA Premium+ to składniki, które także mają potwierdzony pozytywny wpływ na matkę i dziecko. Może Cię zainteresować: Suplementy dla ciężarnej: DHA, kwas foliowy, jod – czy coś jeszcze? >> Większe wydzielanie hormonu relaksyny – możliwe trudności z poruszaniem się Trzydziesty szósty tydzień ciąży to etap, w którym wydzielana jest większa ilość relaksyny – hormonu odpowiedzialnego za rozluźnienie stawów. Możliwe są zatem trudności z poruszaniem się. Chód mamy może stać się bardziej nieporadny i chwiejny. Zgaga Częstą dolegliwością u kobiet w 36. tygodniu ciąży jest zgaga. Ucisk dziecka na żołądek staje się coraz bardziej dokuczliwy i może prowadzić do zgagi. Zdarza się, że to uniemożliwia zjedzenie obfitego posiłku. Symptomy zgagi pomaga nieco złagodzić przybieranie pozycji leżącej bocznej, co minimalizuje cofanie się treści żołądkowej do przełyku. Układ krwionośny – większa kruchość naczyń W czasie III trymestru zachodzą zmiany w układzie krwionośnym – naczynia stają się bardziej kruche i mogą pękać. Z tego powodu u około 10% kobiet dochodzi do krwawienia z nosa. Możliwe jest również krwawienie dziąseł. Dziecko w 36. tygodniu ciąży Jak rozwija się maluch w 36. tygodniu ciąży? Na tym etapie dziecko ma już rozwinięte w pełni wszystkie układy i narządy – jedynie układ pokarmowy i odpornościowy rozwiną się w pełni po narodzinach, kiedy dziecko zacznie przyjmować pokarm mamy. Wykształcony jest natomiast układ krążenia, nerwowy, wydalniczy i mięśniowo-szkieletowy. Płuca dziecka również osiągają pełną dojrzałość. Z tego powodu 36. tydzień ciąży to czas, w którym dziecko może już przyjść na świat, szczególnie w przypadku ciąży mnogiej. Utwardzają się też kości czaszki, maź płodowa zanika, a główka dziecka kieruje się ku kanałowi rodnemu. Wyostrza się słuch maleństwa, dlatego warto regularnie do niego mówić. Maluchowi rosną również paznokcie, które jakiś czas po porodzie trzeba będzie obciąć specjalnymi nożyczkami. Na tym etapie ciąży ruchy dziecka mogą być bolesne ze względu na jego wymiary i brak miejsca w macicy. Jaka jest waga dziecka w 36. tygodniu ciąży? Przeciętnie wynosi około 2600 gramów, natomiast jego wymiary to około 47 cm. Badanie USG w 36. tygodniu ciąży Jakie badania wykonuje się w 36. tygodniu ciąży? Kontrole lekarskie mogą być coraz częstsze i mieć miejsce nawet co tydzień – lekarz ocenia wówczas dojrzałość szyjki macicy i możliwość nastąpienia porodu. Rutynowo wykonywane jest również badanie moczu zlecane regularnie na konsultacjach w toku ciąży. Ma ono na celu wykluczenie ewentualnej cukrzycy ciążowej czy nadciśnienia, które są niebezpieczne dla dziecka. Badanie USG w 36. tygodniu ciąży pozwala zobaczyć malucha w pełnej krasie – zdjęcia z tego okresu ciąży zdecydowanie będą piękną pamiątką. USG umożliwia ocenę położenia dziecka na niedługo przed zbliżającym się porodem. Na podstawie: (dostęp z dn. (dostęp z dn. Rozwój płodu w trzydziestym szóstym tygodniu ciąży po zapłodnieniu. Jak wygląda dziecko? Dziecko na tym etapie ciąży jest mniej więcej wielkości pęczka botwinki. Ma około 50 cm długości. Waga dziecka w 36 tygodniu ciąży po zapłodnieniu. Dziecko waży wówczas średnio około 3 kg.36. tydzień ciąży to przełomowy moment. Dziecko ma już ponad 2,5 kg, mierzy 45-50 cm i jest już niemal dojrzałe, aby samodzielnie funkcjonować poza łonem mamy. Co zmienia się w 36. tygodniu ciąży? Co może zwiastować zbliżający się poród na tym etapie kalendarza ciążowego? Wyjaśniamy. 36. tydzień ciąży – który to miesiąc? 36. tydzień ciąży rozpoczyna ostatni – 9. miesiąc ciąży. Do porodu pozostał zaledwie miesiąc, ale pewnie już wiesz, że tylko kilka procent kobiet rodzi w wyznaczonym terminie i wiele dzieci przychodzi na świat już w 36. tygodniu ciąży (a niektórym się nie spieszy i pozostają w brzuchu mamy aż do końca 42. tygodnia). Brzuch i waga mamy w 36. tygodniu ciąży Na tym etapie ciąży brzuch już często się obniża – dziecko przesunęło się w kierunku kanału rodnego i już tak mocno nie uciska na przeponę. Uciska natomiast na dno miednicy – może odczuwać więc kłucie lub ból krocza. U niektórych kobiet w 36. tygodniu dziecko nie przemieszcza się w dół – i nie jest to powód do obaw. Niektóre Maluchy dokonują tego w 37. tygodniu, a inne nawet w 38. Twoja waga powinna być wyższa o 11-13 kg w stosunku do wagi sprzed ciąży. Wydaje się sporo, ale pamiętaj, że 8-10 kg z tego stanowi dziecko, łożysko, wody płodowe, większa ilość płynów w Twoim organizmie – i to wszystko powinno sprawić, że już po porodzie będziesz miała na plusie zaledwie 2-4 kg (o ile dbałaś o prawidłowy przyrost wagi w ciąży i zdrową dietę). Na tym etapie ciąży powinnaś spożywać ok. 2600 kcal dziennie. Aby uniknąć zbyt dużemu przyrostowi wagi na finiszu, jedz często, ale małe porcje – zapobiegniesz dzięki temu napadom głodu. 36. tydzień ciąży – jak wygląda i rozwija się dziecko? 36. tydzień ciąży - jak wygląda dziecko? W 36. tygodniu ciąży dziecko waży 2700-2800 g i mierzy 45-50 cm długości. Do porodu urośnie już niewiele, ale przybierze sporo na wadze – nawet 1000 g. Powoli zanika meszek płodowy z twarzy i biaława maź płodowa – do tej pory pokrywała całej jego ciało. Dziecko ma mało miejsca, przez co kuli nóżki i ręce. Jest praktycznie gotowe do samodzielnego funkcjonowania, ponieważ posiada wykształcony układ krążenia, mięśniowo-szkieletowy, pokarmowy. Najpóźniej do zakończenia 36. tygodnia Maluch powinien obrócić się główką w dół do kanału rodnego – za tydzień może być już za duże, by tego dokonać – macica będzie za ciasna. Jeśli się nie obróci, lekarz może rozważać cięcie cesarskie. Jak rozwija się dziecko w 36. tygodniu? To bardzo indywidualne. Niektóre dzieci są już w pełni gotowe do narodzin, a inne będą potrzebować jeszcze kilku tygodni, aby osiągnąć pewną dojrzałość pozwalającą im na samodzielne funkcjonowanie. U dziecka 36. tydzień oznacza ostateczne dojrzewanie płuc – ale nadal może wystąpić pewna niewydolność oddechowa. Jednakże większość dzieci, które urodziły się po skończonym 36. tygodniu, potrafi już samodzielnie i w pełni sprawnie oddychać. To, czy płuca są gotowe do samodzielnego oddychania, jest związane z produkcją surfaktantu, który zapobiega sklejaniu się płuc i zapadaniu podczas wydechu. Jeśli jest go wystarczająco, układ oddechowy jest gotowy do oddychania poza łonem mamy. Do 36. tygodnia dziecko sporo przybrało na masie, przez co nie ma już miejsca do poruszania się i spędza większość czasu w pozycji embrionalnej. Jego aktywność może zatem się nieco zmniejszyć. >>Zobacz rozwój dziecka w innych tygodniach Kalendarza Ciąży.<< 36. tydzień ciąży – objawy i dolegliwości ciążowe Na tym etapie zwykle dno macicy znajduje się wysoko – pod klatką piersiową, ale od tego momentu zacznie się obniżać, a brzuch będzie powiększał się ponadto do przodu. Często opuszczenie brzucha, które poprzedza poród, jest wyraźnie odczuwane przez mamę, ponieważ znacznie poprawia się jakość oddychania (macica już nie uciska tak mocno przepony). Z drugiej jednak strony brzuch znajdujący się niżej sprawia, że może pojawić się ból w kroczu, gdyż teraz naciska on na kość łonową. Pęcherz jest uciskany bardziej niż do tej pory – będziesz musiała jeszcze częściej odwiedzać toaletę. Stajesz się coraz bardziej ociężała i niezdarna. Poruszanie się sprawia duże problemy. Mimo to wiele kobiet czuje się na tyle dobrze, aby kontynuować pracę zawodową i wykonywać wszystkie obowiązki domowe aż do dnia porodu. Inne natomiast spędzają ostatnie tygodnie w łóżku. Każda ciąża jest inna i organizm każdej kobiety też jest inny, dlatego do kwestii zwolnienia z pracy w ciąży czy aktywności, powinno się podchodzić także indywidualnie. Pamiętaj jednak, że nawet jeśli dobrze znosisz finisz ciąży, powinnaś mocno uważać na siebie, aby nie upaść. Nawet niegroźny upadek na tym etapie ciąży może spowodować poważne komplikacje, a nawet poród przedwczesny. 36. tydzień to czas, gdy wydziela się więcej relaksyny. Hormon ten ma za zadanie rozluźniać stawy, aby ułatwić dziecku przejście przez kanał rodny na świat. Niestety reklaksyna działa nie tylko na miednicę, ale i na stawy znajdujące się np. w stopach – przez co może powiększyć się ich rozmiar. Może także oddziaływać na jamę ustną i zęby – jeśli nosiłaś aparat ortodontyczny przed ciążą, niestety efekty leczenia mogą zniknąć i zęby powrócą do dawnego ułożenia (jeśli więc posiadasz aparat retencyjny dla podtrzymywania efektów leczenia ortodontycznego, warto go codziennie wkładać, aby uniknąć powtórnego leczenia po ciąży). Skutkiem produkcji większej ilości relaksyny może być też ból stawów biodrowych. Ulgę może przynieść masaż lub kąpiel w basenie. Na tym etapie zwiększa się także wydzielanie z pochwy – śluz staje się ponadto gęstszy. Podczas badania ginekologicznego natomiast, coraz bardziej wrażliwa szyjka macicy może wydzielać niewielkie ilości krwi – podobnie podczas współżycia. Każde podbarwienie śluzu krwią powinnaś zgłosić lekarzowi – może to być normalne, po stosunku lub badaniu ginekologicznym, ale lepiej dmuchać na zimne. Jeśli nagle pojawi się duża ilość krwi ze śluzem, może to oznaczać odejście czopu śluzowego – to jeden z symptomów zbliżającego się porodu, jednak u niektórych kobiet po odejściu czopa mija jeszcze kilka dobrych tygodni, zanim dojdzie do porodu – jest to więc kwestia indywidualna. Takie krwawienie także powinnaś niezwłocznie zgłosić lekarzowi albo jechać na izbę przyjęć, aby upewnić się, czy wszystko jest z ciążą w porządku. Pod koniec ciąży możesz ponadto miewać krwotoki z nosa. Aby zatamować krew usiądź i pochyl głowę do przodu (delikatnie) lub połóż zimny okład na nasadę nosa. W ostatnim miesiącu (a czasami nawet wcześniej) możesz – ale nie musisz – zauważyć wyciek mleka z piersi. Jeśli tak się nie dzieje, nie przejmuj się – pokarm pojawi się na pewno po porodzie pod wpływem hormonów i ssania dziecka. Poród w 36. tygodniu ciąży Dziecko urodzone w 36. tygodniu ciąży Co może zwiastować poród w 36. tygodniu ciąży? Wiele kobiet doświadcza biegunki – w ten sposób organizm przygotowuje się do wysiłku, poprzez oczyszczanie jelit. Ale uwaga: jeśli biegunce towarzyszy ból brzucha i jego twardnienie, jak najszybciej jedź na izbę przyjęć, ponieważ może to być objaw odklejania się łożyska – a to stanowi ryzyko niedotlenienia dziecka i jego zgonu. Poród w 36. tygodniu jest uważany jeszcze za przedwczesny, ale jeśli odbyłby się za tydzień, ciąża będzie uznana za donoszoną. Późne wcześniaki szybko doganiają swoich rówieśników. Zwykle zdrowo się rozwijają. Jednakże poród w 36. tygodniu może stanowić pewne ryzyko i dziecko urodzone na tym etapie może mieć lekko obniżoną odporność, niedokrwistość, problemy z oddychaniem, wady wzroku, wady słuchu, problemy ze ssaniem pokarmu z piersi (jest jeszcze za słabe), przedłużającą się żółtaczkę fizjologiczną, a nawet uszkodzony centralny układ nerwowy. Nie ma jednak co martwić się na zapas, gdyż większość dzieci urodzonych w 36. tygodniu ciąży, jest w pełni zdrowa i rzadko dotykają je powyżej wymienione komplikacje. 36. tydzień ciąży: USG i inne badania W ostatnich tygodniach wizyty u ginekologa będą odbywały się nawet co tydzień. Lekarz będzie sprawdzał, na ile szyjka macicy jest dojrzała, aby ocenić przewidywany termin porodu. Powinien ponadto wykonywać USG, aby oszacować masę płodu i jego rozwój. Jak lekarz wylicza masę dziecka? Bierze w tym celu pod uwagę 4 wymiary: dwuciemieniowy, obwodu głowy, obwodu brzucha, długości kości udowej. Wszystkie te wymiary sumuje się i dzieli na 4 – i na tej podstawie wyliczana jest szacunkowa masa płodu. A dzięki niej natomiast można określić przewidywany termin porodu fizjologicznego. Przy szczególnie dużych dzieciach lekarz może rozważyć wykonanie wcześniejszej indukcji porodu albo zaplanować cięcie cesarskie. Należy jednak wiedzieć, że szacunkowa masa dziecka obliczana podczas badania USG wiąże się z pewnym marginesem błędu – wynika on z niedoskonałości tego typu obliczeń. Wiele kobiet jest zaskoczona później rzeczywistą masą dziecka – może różnić się ona nawet o kilkaset gramów. Obliczanie masy płodu jest jednak konieczne, gdyż ewentualne zahamowanie wzrostu dziecka albo nadmierna masa, mogą oznaczać poważne komplikacje ciążowe. Poza określeniem masy dziecka, podczas USG na tym etapie lekarz mierzy ilość płynu owodniowego i sprawdza dojrzałość łożyska. Jeśli wód płodowych będzie za mało lub łożysko zostanie ocenione jako starzejące się, być może konieczne będzie wcześniejsze zakończenie ciąży. Inne badania, które wykonuje się na tym etapie ciąży to morfologia krwi, badanie ogólne moczu, badanie w kierunku Hbs i WR oraz posiew z dróg rodnych.
Kalendarz niemowlaka: wszystko co powinniście wiedzieć o rozwoju i pielęgnacji dziecka w pierwszym roku życia Co może niepokoić w rozwoju noworodka, a co w przypadku rocznego dziecka? Kiedy maluszek powinien podnosić główkę, a kiedy reagować na swoje imię? W przygotowanym przez nas kalendarzu rozwoju dziecka opisujemy - tydzień po tygodniu - ważne i charakterystyczne momenty rozwoju noworodka. Przyglądamy się jak maluszek rozwija się umysłowo, fizycznie, psychicznie, intelektualnie. Piszemy też o diecie, zdrowiu i pielęgnacji dziecka. Kalendarz rozwoju dziecka: 52 niezwykłe tygodnie Rozwój dziecka już nigdy nie będzie tak intensywny jak w pierwszym roku życia. To 365 niezwykłych dni i każdy z nich przynosi coś nowego. Pierwsze próby podnoszenie główki, pierwszy uśmiech, pierwsze wypowiedziane sylaby, pierwsze kroki. O tych wszystkich pierwszych razach piszemy w naszym kalendarzu niemowlaka, który ze względu na dynamikę rozwoju dziecka podzieliliśmy na 52 tygodnie. Wystarczy, że wpiszesz datę narodzin swojego dziecka, a nasz kalkulator dobierze treści dopasowane do jego/jej wieku. Możesz też sama wybrać tydzień życia dziecka, który cię interesuje i przeczytaj co wydarzy się w tym czasie. Nie zapominaj, że rozwój niemowlaka to bardzo indywidualna sprawa. Różnice w tempie zdobywania umiejętności wśród noworodków przez pierwsze 12 miesięcy życia sięgają nawet 3-4 miesięcy. Każde dziecko rozwija się indywidualnie, a my, w naszym kalendarzu rozwoju dziecka, podajemy przeciętne zmiany charakterystyczne dla danego okresu. Rozwój dziecka w pierwszym roku życia: ważne kamienie milowe Kalendarz rozwoju dziecka stworzyliśmy po to, aby ułatwić wam śledzenie zmian i postępów w rozwoju niemowlęcia. Pierwszy rok życia dziecka niesie ze sobą charakterystyczne zmiany i ważne kamienie milowe. To np. reagowanie na otoczenie, głużenie, podnoszenie głowy i klatki piersiowej, chwytanie, przewrotki, gaworzenie, raczkowanie, siadanie, podciąganie do pozycji stojącej, reakcja na swoje imię - to umiejętności, które zdrowe dziecko opanowuje przed pierwszymi urodzinami. Piszemy o tym co dziecko powinno, a co może umieć w kolejnych tygodniach, miesiącach życia. Zwracamy uwagę na to jakie dziecko ma potrzeby i jak odgadywać i rozpoznawać jego/jej możliwości i dziecka dzielimy na ten fizyczny związany z rozwojem ruchowym niemowlęcia oraz emocjonalno-intelektualny. Piszemy o tym jak stymulować rozwój dziecka, w tym rozwój mowy, zwracamy uwagę na to, że dzieci rozwijają się w swoim własnym tempie i nie należy przyspieszać kolejnych etapów. Pierwszy rok życia dziecka: dieta, zdrowie i pielęgnacja Dziecko do prawidłowego rozwoju potrzebuje odpowiedniej diety, opieki, pielęgnacji. W naszym kalendarzu niemowlaka znajdziesz Porady i wypowiedzi lekarzy, położnych na temat karmienia piersią, w tym podpowiedzi jak poradzić sobie z najczęstszymi problemami dotyczącymi naturalnego karmienia niemowląt- Przykłady rozszerzania diety niemowląt karmionych piersią oraz niemowląt karmionych mlekiem modyfikowanym (dietetycy wypowiadają się na temat zdrowego żywienia, podpowiadają jakie produkty spożywcze są najlepsze dla prawidłowego rozwoju dziecka)- Artykuły autorstwa lekarzy, pediatrów dotyczące zdrowia (znajdziesz informacje na temat najczęstszych chorób wieku niemowlęcego, jak je rozpoznać, jak opiekować się chorym dzieckiem)- Informacje na temat szczepień- Poradniki - w tym wypowiedzi doświadczonych mam z forum - na temat pielęgnacji (piszemy o tym jak zmienić pieluchę, jak przygotować pierwszą kąpiel, jak szybko i sprawnie ubrać i rozebrać maluszka, jak zabezpieczyć dom przez wszędobylskim raczkującym niemowlakiem itd.)Jednak nasz kalendarz przebiegu ciąży to przede wszystkim praktyczny przewodnik po objawach, zmianach, dolegliwościach towarzyszących przyszłej mamie na każdym etapie tu wskazówki oraz porady ekspertów (ginekologów, położnych) dotyczących zdrowia i pielęgnacji w ciąży, w tym materiały w formie wideo - ważne informacje zgodne z kalendarzem Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące badań i zakresu badań, jakie musisz wykonać podczas ciąży - artykuły i poradniki na temat objawów ciąży, zmian w ciele matki, dolegliwości w ciąży, emocji w kolejnych trymestrach ciąży, diety przyszłej mamy - dokładny opis przebiegu porodu - wskazówki i podpowiedzi jak poradzić sobie z uciążliwymi dolegliwościami typowymi dla kolejnych tygodni i trymestrów ciąży- odpowiedzi ekspertów na najczęściej zadawane pytania dotyczące przebiegu ciąży. Kalendarz niemowlaka nie zastąpi lekarza Monitorowanie rozwoju dziecka w czasie sprzyja zdrowemu rozwojowi i rozpoznawaniu ewentualnych nieprawidłowości. Kalendarz rozwoju niemowlaka w pierwszym roku życia może być punktem odniesienia. Jednak to pediatra stwierdza czy niemowlak rozwija się prawidłowo czy nie. Jeśli nie jesteś pewna, czy powinnaś skorzystać z którejś z zamieszczonych w naszym kalendarzu rozwoju dziecka propozycji, omów to z pediatrą jest też aplikacja na telefon komórkowy "Moje dziecko z Rozwój: Jak dziecko komunikuje się za światem Mały człowiek rozumie już wiele słów i chce się komunikować z otoczeniem. Umie zademonstrować gestem czego chce, wyraźnie pokazuje radość, zadowolenie, złość. Być może w tym miesiącu powie już bardzo świadomie: "mama", "tata"? Dieta: Nowości na talerzu Przykłady pokarmów:- Drobno posiekane ryby, mięso- Rozgniecione gotowane warzywa i owoce- Posiekane surowe miękkie warzywa i owoce (np. pomidor, jabłko, gruszka, banan)- Miękkie kawałki/cząstki warzyw, owoców, mięsa podawane do ręki- Kasze, pieczywo- Jogurt naturalny, sery, kefir- Woda przegotowana bez ograniczeń- Sok 100 proc. przecierowy, bez dodatku cukru, do 150 ml na dobę (ilość liczona razem z ilością spożytych owoców)Do diety dziecka możesz też stopniowo wprowadzać: groch, cebulę, szpinak, jeżyny, aronię, wiśnie, borówki amerykańskie, porzeczki, arbuza, żurawinę, poziomki, ananasy, awokado, świeże ogórki, paprykę, rzodkiew, fasolę, kiszonego ogórka, kiszoną kapustę. Możesz podawać świeże owoce - najlepsze są te sezonowe - lub też korzystać z mrożonek. Jeśli nadal "jesteście na piersi", nic się w tym miesiącu w karmieniu nie zmienia. Nadal karmisz maluszka na żądanie. Gdy dziecko dobrze ssie, porcje twojego mleka zaspokajają jego zapotrzebowanie na pokarmy mleczne i nie musisz dodatkowo podawać mleka dla niemowląt. Dzieci karmione mieszankami powinny jeść w tym miesiącu trzy posiłki mleczne (po około 220 ml), łączone z produktami zbożowymi, np. mleko następne i kaszki mleczne glutenowe lub od tego, czy karmisz piersią, czy mlekiem modyfikowanym, na obiad podawaj maluszkowi zupę jarzynową z dodatkiem mięsa (porcja zwiększa się do ok. 15 g). Możesz serwować dziecku indyka, królika, cielęcinę lub wołowinę, a raz w tygodniu chudą wieprzowinę. Jeżeli dziecko nie jest alergikiem, zupę możesz już przygotować razem z mięsem. 1-2 razy w tygodniu mięso zastąp rybą. Jeśli mięso znajdzie się w zupce, na drugie danie możesz zaproponować dziecku np. kaszę/ryż z ugotowanymi na parze miksować jedzenie na gładkie papki. Maluch powinien już zacząć żuć. Nawet jeśli nie ma jeszcze zbyt wielu zębów, może to robić dziąsłami. Jeśli nadal podajesz maluchowi kleik ryżowy zastąp go ugotowanym na miękko ryżem, warzywa i owoce rozgniataj widelcem, mięso drobno siekaj. I nie załamuj się, jeśli dziecku się to nie spodoba. Nic dziwnego - musi teraz włożyć znacznie więcej pracy w zjedzenie obiadu. Jeśli jednak będziesz konsekwentna - za kilka, kilkanaście dni na pewno się już wprowadzić niewielkie ilości pieczywa, biszkopty, sucharki. Pielęgnacja: Higiena jamy ustnej Dieta dziewięciomiesięcznego malucha jest coraz bogatsza. Być może zdarza się, że dziecko je słodkie owoce, pije soki. Nie zapominaj, aby regularnie dbać o higienę pierwszych ząbków. Myjcie je przynajmniej dwa razy dziennie miękką szczoteczką o małej główce zwilżoną letnią wodą. Maluch nie umie jeszcze wypluwać pasty, więc nakładaj jej odrobinę. Po wieczornym umyciu zębów nie podawaj już maluchowi słodkiego soku, syropu, herbatki, mleka modyfikowanego. Jeśli się obudzi i domaga picia, zaproponuj wodę. W dzień ucz dziecko, by nie piło już z butelki ze smoczkiem tylko z kubka, najlepiej zwykłego, bez ustnika. Na spacerze podaj dziecku kubeczek z wodą wyposażony w grubą rurkę. Pielęgnacja: Pierwsze kroki Nauka chodzenia: nie stosuj chodzików! Na jakie buty uważać?Chodzik zakłóca rozwój ruchowy, zaburza naturalne obciążenie miednicy, nóg, tułowia. Dziecko podtrzymywane chodzikiem nie potrafi ocenić swojego bezpieczeństwa, nie ma właściwego wyczucia przestrzeni ani podłoża. Wszystko to źle odbija się na postawie całego ciała. W prawidłowym rozwoju ruchowym dziecka przeszkadzać mogą także źle dobrane buty. Jeśli stopy źle pracują, zmienia się sposób, w jaki dziecko się porusza i korzysta ze swego ciała. Zaczyna chodzić niezgrabnie, potyka się. Za duże i za twarde buty utrudniają normalny rozwój mięśni, przeszkadzają dziecku w próbach chodzenia, kucaniu i swobodnej zabawie. Dowiedz się więcej o 36. tygodniu życia dziecka: Czasami dzieci już w pierwszym roku życia same rezygnują ze ssania piersi. Jeśli twoje dziecko samo odstawiło się od piersi ciesz się, bo ominie was stres odzwyczajania. Jak odstawić od piersi? Karmienie piersią jest niezwykłym doświadczeniem i może dawać wielką satysfakcję. Ale przychodzi moment, kiedy możesz już bardzo, bardzo chcieć je zakończyć. Na krawędzi łóżeczka wciąż jeszcze zamontowana jest nakręcana karuzelka? Pora ją zdjąć. Dziecko potrafi już mocno ciągnąć zabawkę do siebie, mogłoby się uderzyć mobilem, który po naciągnięciu sznurków odskoczył jak z procy. Rozwój niemowlęcia w 9 miesiącu Różnice w tempie zdobywania kolejnych umiejętności w ciągu 1. roku życia u różnych dzieci sięgają do 3-4 miesięcy. Na jakim etapie - mniej więcej - jest dziewięciomiesięczne dziecko? Jeśli twoje dziecko nie przejawia ochoty na raczkowanie, nie przejmuj się tym. Niektóre niemowlęta w ogóle nie raczkują, ale świetnie przemieszczają się w inny sposób, na przykład przesuwając na pupie. Raczkowanie. Jak chronić niemowlę przed wypadkami? Przygotuj się na to, że kiedy twoje dziecko zacznie się samodzielnie przemieszczać, może mieć niecodzienne pomysły na poznawanie świata. Lizanie butów, ssanie frędzli z dywanu... Forum: Kiedy zaczęły raczkować? Jeśli w waszym domu lub ogrodzie w zasięgu rączek niemowlęcia znajdują się rośliny, szczególnie te z kolorowymi kwiatami i jagodami, koniecznie sprawdźcie, czy nie są trujące. Ogrodowe niebezpieczeństwa: rośliny trujące Sprawdź, od których roślin dziecko powinno trzymać się z daleka nie tylko w czasie wakacji. Trujące rośliny w mieszkaniu Pewnie zaczęły się już szalone akrobacje podczas zmieniania pieluchy. Wiele starszych niemowląt i małych dzieci buntuje się przeciwko przewijaniu. Miej koło przewijaka kilka dyżurnych zajmujących uwagę przedmiotów i dawaj po jednym wierzgającemu osobnikowi. Dziewiąty miesiąc życia - samodzielne niemowlę Nie potrzebuje już pomocy przy siadaniu, potrafi samo wstać, przemieścić się, a nawet, jeśli mu na to pozwolimy, jeść. Czy jesteście zadowoleni ze wszystkich kupionych dla dziecka sprzętów? Podzielcie się doświadczeniami z innymi rodzicami na naszym forum "Zakupy". Typy rodziców: To się przydało Oto 10 najbardziej użytecznych produktów do opieki nad niemowlęciem - zdaniem rodziców. Typy rodziców: To okazało się zbędne Oto lista rzeczy, które zupełnie się nie sprawdziły. Czujesz się zmęczona i wyczerpana? Zadbaj o siebie, choćby dla dobra dziecka. Potrzebuje cię wypoczętej i silnej na długie lata. Maluch pewnie nadal budzi się w nocy - to zupełnie normalne, tylko nieliczne niemowlęta przesypiają całe noce bez przerw na karmienie. Staraj się jednak uczyć dziecko, że noc jest do spania - nie zapalaj światła, nie przewijaj dziecka, jeśli nie musisz. Jeśli jednak karmienie nocne bardzo cię męczy, zastanów się, czy dasz radę karmić np. dwa razy nocą czy musisz zupełnie pożegnać nocne karmienie. Nastaw się że dziecko nie będzie zachwycone Twoim pomysłem i trzeba będzie towarzyszyć mu w przeżywaniu trudnych chwil, ale odważnie, konsekwentnie wprowadź plan w życie. Sporty, które możesz uprawiać z dzieckiem To nieprawda, że z dzieckiem nie można uprawiać sportów. Przeciwnie, dziecko zachęca do aktywności! Dziewiąty miesiąc Maluch już nie tylko pewnie siedzi bez podparcia. Potrafi sam usiąść, a nawet wstać! zobacz kolejny tydzień życia Pierwszy rok życia tydzień po tygodniu 1 tydzień życia 2 tydzień życia 3 tydzień życia 4 tydzień życia 5 tydzień życia 6 tydzień życia 7 tydzień życia 8 tydzień życia 9 tydzień życia 10 tydzień życia 11 tydzień życia 12 tydzień życia 13 tydzień życia 14 tydzień życia 15 tydzień życia 16 tydzień życia 17 tydzień życia 18 tydzień życia 19 tydzień życia 20 tydzień życia 21 tydzień życia 22 tydzień życia 23 tydzień życia 24 tydzień życia 25 tydzień życia 26 tydzień życia 27 tydzień życia 28 tydzień życia 29 tydzień życia 30 tydzień życia 31 tydzień życia 32 tydzień życia 33 tydzień życia 34 tydzień życia 35 tydzień życia 36 tydzień życia 37 tydzień życia 38 tydzień życia 39 tydzień życia 40 tydzień życia 41 tydzień życia 42 tydzień życia 43 tydzień życia 44 tydzień życia 45 tydzień życia 46 tydzień życia 47 tydzień życia 48 tydzień życia 49 tydzień życia 50 tydzień życia 51 tydzień życia 52 tydzień życia
6. tydzień ciąży - rozwój dziecka. 6. tydzień ciąży to 4. tydzień życia dziecka (pamiętaj, że ta niezgodność wynika z tego, że lekarze liczą ciążę od pierwszego dnia cyklu, a nie od daty zapłodnienia. W 6. tygodniu ciąży dziecko ma już krwioobieg. To bardzo ważny okres – zaczyna się formować jego serce.Twoje dzieckoTwoje dziecko codziennie przybiera na wadze, zyskując prawie 250g tygodniowo. Jeśli to Twoje pierwsze dziecko, prawdopodobnie skierowało już główkę w dół, ku ujściu macicy. Takie położenie pozwala na poród drogami natury. Takie położenie wynika z tego, że głowa jest największym i najcięższym elementem ciała dziecka – zaczyna przemieszczać się ku dołowi. Nie przejmuj się, jeśli nadal czujesz, jak wierci się w Twoim brzuchu – to zupełnie ma teraz ok. 47cm długości i waży prawdopodobnie ok. 3kg, więc zaczyna mu być naprawdę ciałoPonieważ macica uciska na Twój pęcherz moczowy, możesz mieć kłopoty z utrzymaniem moczu przez długi czas. Musisz więc przyjąć do wiadomości, że regularne wycieczki do toalety, choć irytujące, będą w tych ostatnich tygodniach czymś zapewnić sobie nieprzerwany sen w nocy, ogranicz spożywanie płynów tuż przed snem, za to pij dużo w ciągu dnia. Zawsze skorzystaj z toalety zanim położysz się do łóżka, staraj się też całkowicie opróżnić pęcherz pochylając się do przodu podczas oddawania też sól w swojej diecie - sprzyja zatrzymywaniu wody w organizmie i powstawaniu obrzęków. Pamiętaj, że sól to nie tylko ta w solniczce - jej sporą ilość zawierają wędliny, mieszanki przypraw czy gotowe ten artykuł:
W 36. tygodniu ciąży waga mamy zwiększyła się od początku ciąży o 10-16 kg, na co ma wpływ nie tylko macica oraz maluch, ale także obrzęki oraz nagromadzenie wody w organizmie. Dowiedz się więcej : Waga w ciąży - normy, niedowaga, nadwaga, właściwa dieta.